The Mirror of Manipur || Fast, Factual and Fearless.

KCP issues public message on its 42nd anniversary

FILE PHOTO
0

In a message issued by its Central Committee of the proscribed KCP offered revolutionary greetings to the people of Kangleipak and revolutionary groups in WESEA.

TFM Desk

KCP na paojel asida hairi “Numit asigi khudongchaba loujaraga KCP Central Committee na leibak miyamda wapham kharadang khanna-neinabinaba nollukna thamjari. Globalization gi ihouna khunnailol amasung senmitlon-gi lamda leibak amaga amaga samnaba hengatlakuna malem asi apikpa khunggang ama oirakkhre. Masigi mathakta ICT (Information, Communication & Technology) chaokhatlakpana ngasidi khudak khudakta pao-e loina phaonare, amaga amaga isam samnare amadi i-u unare. Loinana, magi magi leibaksinggi ngamkhei wangma lansinnaduna phurupsinggi saktamsu amaga amaga itot totsinnarakpagum tourakli. Adubu phurup amagi top-toppa saktam haibasidi miwoibana puwari isinduna thamba hourakkhibadagi ngasiphaoba lisangsitna adummak leirakkhrabani.
Anthony Smith na, phurupki kanglup (Ethnic group) ama sembada machaang (Criteria) 6 pirammi. Madudi: 1. Amatta oina punsillaba saktam ama sagatnaba phurupki kanglup adugi mingthol ama leigadabani, 2. Phurupki kanglup aduda yaoriba miyam aduna makhoi khudingmak pari-puri amadagi samtharakpani haibasi thajagadabani, 3. Ayiba puwari leitringei mathai thainagi thajanabi wari-singbul kaya linaduna phurupki kanglup adugi mikoksingna awa-nungai saruk yaminnagadabani, 4. Phurupki kanglup aduna thoidokhendokna mareibakpu nungsiba phaogadabani. 5. Lol, laininglol, pathang-puthangdagi leiraklaba chatnabi, phijet-chakchet, wayel-kanglol, yum-kei sabagi mahei, khunnaigi chatnabi asinachingbada yumpham oiduna sagatlakkhiba mannaba naat amada phurupki kanglup aduna saruk yanminnagadabani, 6. Phurupki kanglup aduna makhoi masagi oiba phurupki waram pumba khanggadabani, hairi KCP gi warol sina.

Makha tana, proscribed group KCP na hairi, “Masi atoppa londada, makhoi khudingmakki oina leiraba phurup adugi masak amasung matik-mayai adu khanggadabani haina asumnasu haiba yai. Phurupki kanglup (Ethnic Group/Ethnicity) ki saktak-warol pinaribasing asi mapung phare haina hekta louba yadri marei yetnaningaigi waram yamna leiri haina akhang-aheisingna hairi. Smith na phurup ama natraga amadagi henbana makhoigi apunba saktam ama sagatlak-i, masidagi Nation haibasi semlakkhi hai.

Benedict Anderson na Nation bu miwoibagi wakhalda sagatpa miwoi kanglupni hai. Nation haibasi kanagumba miwoi kanglup/kanglupsingna makhoi masana masabu Nation ni haina loujabadagi masi oirakkhibani hai. Matang asida phurupki saktam (Ethnic Identity) haibasi amuk thorak-i. Phurupsinggi marakta makhoina leiriba leibak adugi mayollamda khutlingduna panba phurup amasung matailamda inthokpiraklaba pidollaba phurup haina ani thokna khaidorak-i.

Nation-State ama haibasi khutlingba phurup amadi pidollaba phurup, ani asina pullaga sarabasu khutlingba phuruptuna leibaktugi chum-so pumnamak paisinduna leibak adu makhoikhaktagi oinaba hotnarak-i. Makhoina leibak adugi mapu oi amadi touningba tou-i. Phurupki saktam haibasiga phuruptuna khundariba leibaktugi ngamkheiga masana sagonnajei. Phurupki saktam haibasi hongba nai, masigi areppa leitaba mawong asi leibakki ngamkhei nouna semdoksadorakpagasu mari leinei.

KCP na hairi adudi Khudam oina pallabada, 1991 da Socialist Federal Republic of Yugoslavia kaikhraba matungda ‘Yugoslav’ identity oina leibak kaidringei mamangda leiramba miwoi kaya atop atoppa identity da hongkhi. Hannana makhoi masana Yugoslav ni haijarambasing adu, kana amana Serbs, Croats, natraga atoppa kanglup kharagi identity da hongnakhi. Aduna identity haibasi puwarigi tangkak amada saphonglakkhibani haibasina hek houbadagi houna masi leiraklabani haibasidagi khara henna achumbada naksinba malli. Matam kuina masagi louri-ingkhol thadoktuna miramda khunda-leitakhrabasing phaoba magi houpham-satpham oirakkhiba lamdamdugi ching, pat, turel amadi ising-nungsitta chaorakkhibana khoiri-naopham takhiba Poknapham lamdambu kaothokpa ngampham thokte. Imung-manung, sagei-natei amadi houmin-kaminnarakkhiba marup-mapijasing ningsingduna adum leiba haibasisu miwoibagi hounasa lonchatni. Aduna kanagumbagi maphamda ethnicity haibasi mawong ama natraga amada makha tana matam pumnamakta adumak leipham thok-i.

Makhatana KCP na hairi, Anthony Smith na phurupki saktam mutkhiba yabasi lambi anini hai, lambi amana: Genocide ni (Nazi singgi thousil-thourangna Jew singbu paktaknana hatpagum kanagumba phurup amabu tumna hattuna mutthatpa), aduga atoppa lambi amana: Cultural Genocide ni (Khutlingduna leiraba phurup amagi naatna atoppa apik apikpa phurupki naatpu yotsinkhiba). Ngasigi malemda leiriba phurup macha macha khudingmakna masagi saktamda temsingnarakpa pumba maiyoknaduna hingnaba hotnari, pambei ama natraga ama thiduna phurupki saktam kannaba laknari. Globalization gi ihouna kankhatlakpagi matik phurupsingna masa masagi saktam ngakpagi ihousu asum asum kankhatlakli. Yumthangnaba natraga atoppa leibaksingdagi chensillaktuna mayum honglakpa mitopsingna hanna leijaramba phurupki kanglupta totsil-yansillak-i. Masigi akibana maram oiduna Europe ta hanna leijarakkhiba phurupki saktam ngakpada mapung oiba maiwon piduna British Nationalism da yumpham oiduna UKIP (United Kingdom Independent Party) gumba Leisem Lup (Political Party) thorakli.

KCP na makhatana hairi, eikhoigi oiba phibhamda hairagana, British ki makhuttagi India na ningtamlaba matungda Bharat macha makhoinadi North East India koujaba India gi matailamda loilam oina leiraklaba WESEA lamdamda khundariba Mongoloid phurup macha machasingna mareibakki ningtambagi ihouga iroinana masagi saktam kanjanabagi lantheng matam kayadagi changsillakli. Laup asina hairi madudi, “India gi Cultural Genocide ki saphuda khangba ngamdaduna ngasidi chokthakhibasu yaonarakle. WESEA gi phurup ayamba masagi saktam kanba ngambagi wangma lallakle. Ngasidi eikhoigi lamdamsigi phurupsinggi phibham maikei khudingmakta yamna lure, eikhoigi hingnabagi phibham khudingmak aroiba pangkheida loina leire, khangelpham haibadu youre. Mapandagi changsillakpa mitopki ichaoda yelhoumising thumhatkhre.

Mikhalda mitopna mihut oina karakle. Chinjakta kham thengna mipal tangle. Masagi pothok puthokpa lepkhre, loinana potthok puthokpagi pangal yaodre. Masigi mathakta masa masagi naatki yumpham thadoktuna mitopki naatki yumphamda leptuna masagi saktam muthatcharakli. Eikhoigi iphamdadi Globalization haibasi Indianization ni. Indianization gi khongjel asum asum yangsillakli. Hindutva Fundamentalist BJP-RSS na Centre-State ta power pairakpadagi khongjel asi amukka henna yangkhatlakkhre, hairi KCP na.

Handakta April 7 ta New Delhi da pangthokkhiba Parliamentary Official Language Committee (POLC) gi 37 suba Miphamda Awang Nongpok State singda leiriba School singda Hindi bu Class 10 gi thak phaoba Compulsory Subject oina tamlagani, Hindi lolna English lolgi mahutsinna sijinnaba yahangadabani haina Home Minister Amit Shah na phongdokkhre. Awang Nongpok State singda Hindi takpinanaba Oja lising 22 hapkhre. Awang nongpokki Tribal Community 9 gi lolsinggi mayeksu Devanagari mayekna mahut sinkhre haina mahakna makha taraduna Hindi asi tongan tonganba State singdagi lakpa miwoisingna amaga amaga phaona-lol oina sijinnagadabani haikhi. Cabinet ki Agenda chada 70 di Hindi lolda sem-saragani. Hindi lolgi Dictionary Local Language singa punsinduna puthoknaba mipham aduna Recommend toukhre. PM Narendra Modi na Leingakki thabakthouramsingda Hindi lol oina sijinnanaba warep loukhibasu leikhrabani. Hindi-Hindu/Hindutva gi miyengda lourakliba phirep asi eikhoigi saktam muthatnaba thousilni, hairi KCP na.

Makha tana chefong aduna hairi, thousil asigi maiyokta lamdamsigi phurup khudingmakna leppham thok-i. Matang asida ningsingba yaba amana, houkhiba March 17 ta Gujarat Leingakna Shrimad Bhagavad Gita asi Class 6-12 ki School Syllabus ta yaohanduna Academic Session 2022-23 dagi tamba hourani haina warep loukhiba leikhrabani. Gujarat leingakna warep loukhibaga ikan kannadana Karnataka da Hijab wathokki matungda Karnataka leingaknasu mathanggi chahidagi Shrimad Bhagavad Gita asi School Syllabus ta happakpa yabagi inggit pirakkhrabani. State sing asigi leingaksing asi Hindutva Fundamentalist, Centre leingakki luchingba Narendra Modi gi khudung inba ngaktani. Thouwongsing asi Centre leingakna mathang mathang India pumba konsillakkadouribani. Asigumba Indianization toubagi khongthangsing asi eikhoigi oinadi khudongthiningaigi thiningai ngaktani. Phurup machasinggi mongpham oigadouribani. Educational Curriculum da Pan Indian Text oina Hindutva Fundamentalist singna matai lamgi phurup machasingbu pumyot yotsinnaba matam kayadagi sem-saraklaba khujilthourangsingni.

Centre-State leingakki tamthiraba khongthangsing asibu maru oina eikhoigi Academician sing, intellectual sing, loinana miyam pumnamakna akanba mawongda singnagadabani. Swaraj India gi luchingba Yogendra Yadav makna ikui kuidringei UP gi Mikhal haidorakpa matamda miyamna PM Modi, CM Yogi amasung BJP bu sougattuna (Indian) Republic asi nungtigi machet machet sidorakli, mahak (Yogendra Yadav) India gi tunglamchatkidamakta amadi tungda lakkadaba mirolgidamakta nungsa yamna thire, miyam khomduna Repuplic asi sidorakli; loinana, Modi asi Competitive Authoritarian ni haina India gi National TV Channel kayada haikhrabani.

“Modi leingakna touningbata touri. India macha makhoi masen phaoba mipaiba poknari. Masida eikhoigumba phurup machasingna hingnabagi lambi thiba toktuna tuminna leisinpham thoklibra? India leingakki mathakta laan houduna phurupki saktam kanba, loinana 1949, 15 October da mangkhraba Kangleipakki ningtamba hajinhanba, loina loinana khunnaida yawol purakpa haibasi irai laide, yamna luba khongthangsingni, khongthangsing asigi maikei pumba 4 amambatana kupsinduna leiribani. Masigi onna-teinabada laan houba toktuna India leingakta changjaba, India gi National Identity da eikhoi isana yajana tinkhiduna isagi saktam muthatchaba haibasimuk laiba ani suna leiroi, mayek changba thabak natte. Adubu masidi mi oidraba mikhaktana tougadabani. Miwoibadi awaba khudongthiba kaya khangduna thengnaba hei, loinana awaba khudongthibasing adugi pangkhei lanthoktuna chatpasu ngammi. Eikhoi India gi loilam leingak asidagi nanthoknaba hanba leitana hotnagadabani, masigidamak leppa leitana wakhal tougadabani. Asumna tourabatada amadi manung hutna wakhal khallabatada eikhoigi lantheng asi eikhoigi khudongchaba maikeida purakpa yagani, lengba inbada chatraba phibham kaya maikei chumna hong-hanba ngamlakkani”, hairi lup asina.

KCP na hai miwoibana maipunana hotnaba thabaksingna taibangpal asida ahongba phibham kaya purakkhribani. Taibangpansi areppa potsak ama natte. Masi matam pumnamakta magi Dialectical Process amada lengduna hongduna leiribani. Karigumba matamda malemda ikhang khanghoudana achouba ahongba kaya hek hek thoklak-i. Asigumba achouba ahongbasinggi manungda ngasigi Russo-Ukrainian War asisu amani. Ukraine Crisis asi West na, maruwoina America na, mapung oina thokhanbani haina US Scholar, John J. Mearsheimer na haikhre. Ukraine gi Crisis thok-hanba/thok-handaba haibasina tonganba wapham ama oina thamkhraga, Crisis asina Geopolitical Vector angakpa phangna honghalle haibasidi chammada chamma chumle. Bretton Woods ki Institution ani, haibadi, IMF amasung World Bank na Globalization gi ihouda sanglaba matam ama maru oiba saklon louduna lakkhrabani. Adubu ngasidi malemgi leibaksinggi sel US dolar da onthok-onsin touduna chaorakna 1958 tagi malem pumba chatnarakkhibadu Russo-Ukrainian War na maram oiduna De-dollarization tourakkhre. Dollar gi mahut China gi RMB (Ren Min Bi) na mahut sillakpa yabagi oithokpa leire. Ngasi oirakliba Malemgi phibhamsing asida UN Security Council gi President oiramba, Singaporean Academic, Kishore Mahbubani na Power Balance ki mapham asi West tagi East ta honglakpasibu Asian 21st Century na tungda oirakkadabadu masini haina February 24 gi mangoinana mahakna haikhrabani. Malemsi Asia gi khutta taraklabani. Houjik Mongoloid phurupsinggi matam laklabani. Ngasigi malemna honglakliba maikei asi eikhoigi yawolgi khudongchaba phibhamsinggi maikeini.

KCP na hairi, “eikhoigi michangdani. Ngasi, tasengna oirakliba malemgi ahongbasing asida eikhoi Objective Reality ga samjinnahanduna yawolgi achumba pumnamak thabakna utlasi!”.

You might also like
Leave A Reply

Your email address will not be published.