The Mirror of Manipur || Fast, Factual and Fearless.

KCP(MAC) Extends Greetings on 20th Raising Day of Miyamgi Fingang Lanmi

0

The KCP-MAC appealed to all to renew their collective resolve to restore Manipur’s sovereignty. it accused the Government of India of employing various policies and strategies to suppress and eliminate revolutionary groups in WESEA. It alleged that for many years, the Assam Rifles have used Kuki narco-terrorists to annihilate the Naga revolutionary movement

TFM Desk

Underscoring the significance of August 13, 1891 which also marks Patriots’ Day—a historical reminder of the people’s resistance against colonialism and imperialism, Kangleipak Communist Party-Military Affairs Committee (KCP-MAC) has extended its greetings to all people on the 20th raising day (August 13) of its armed wing, Miyamgi Fingang Lanmi (MFL).

In a statement issued on August 12, KCP-MAC noted that MFL was established on August 13, 2004, at Chothe Munpi, Henglep sub-division, in Churachandpur district.

Paying homage to the patriots who sacrificed their lives for Manipur’s sovereignty during the 1891 war against British colonists, The KCP-MAC honored all revolutionaries who have died in the course of revolutionary movements across WESEA (Western South East Asia). It also expressed solidarity with those who have been permanently injured due to enemy atrocities, those imprisoned, and the displaced people who live as refugees in their own homeland.

The KCP-MAC appealed to all to renew their collective resolve to restore Manipur’s sovereignty. it accused the Government of India of employing various policies and strategies to suppress and eliminate revolutionary groups in WESEA. It alleged that for many years, the Assam Rifles have used Kuki narco-terrorists to annihilate the Naga revolutionary movement.

Excerpts of the Press Release in Meitelon below:

KCP-MAC hai Kum 2024 gi August 13, asida Kangleipak Communist Party gi Lanmi Sanglup, Miyamgi Fingang Lanmi (MFL) lingkhatkhibagi 20 suba mapok kumwon numit thokle. Numit asi, Colonialism amasung Imperialism dagi ningtamnabagi chap chaba puwarigi wahanthok piriba 1891 gi August 13, Athoubasinggi mutnaidraba ningsing numitni. Numit asibu ningsingjabaga loinana Kangleipakki Ningtamba amuk hanjinanaba laantheng chattharakpada amadi Kanglei Khunnaigi Yawol ihou toubada Lanmi Sanglup mathou tarakpadagi KCP gi Lanmi Sanglup: Miyamgi Fingang Lanmi (MFL) 2004 gi August 13 da Churachandpur District ki Henglep Sub Division gi manung channa leiba Chothe Munpi da lingkhatkhi.

KCP-MAC makha tana hai Ngasi, Mareibak Ningba Athoubasinggi Ningsing Numit amadi MFL lingkhatkhibagi Laanmigi Numit asida KCP gi Military Affairs Committee (MAC) na 1891 gi Manipur gi Ningtambagi laanda thawai katkhraba Athoubasinggi maphamda kok nonna ikai khumnaba utchari.

KCP-MAC na thadorakpa cherol aduna Numitsida Kangleipak ki amadi WESEA gi Yawol lanthenggidamak thawai katkhraba Yawol Laanmisingbu ningsinglakli. Ngasi ngasimak India leingak na chattharakpa khunekki Laan (Proxy War) da Ima leipakkidamak thawai katkhraba Athouba/Athoubisingbu ningsinglakli.

Makhoi pumnamakki maphamda yawolgi ikaikhumnaba utchari. Loinana, yeknabagi miot mineida soinaiduna leirabasing, keisumsangda eikhoigi yawolgidamak phadok taribasing, isagi iramdamda ngasi lanjennaduna awa-ana nangliba ireicha pumnamakki awabadasu KCP (MAC) na saruk yarakli. Loina loinana, lramdamsigi CSO sing, Ima Lupsing, Intellectual sing, Media gi ichil-inaosing, Hakselloising, Kumheiroising, Sanaroising amadi Maheiroising dasu yawolgi ikaikhumnaba utchari amadi yaipha paojel pirakli.

Cherol aduna makha tana hai madudi ngasi asi, 1891 gi August 13 da Koireng Yuvraj amadi Thangal General bu British na Leibak meeyam chonna tilhallaga Pheidabungda thouri yanduna hatkhiba numitni. Kanglei meeyamna maru lukna, kha chikna khangkhiba, thammoi sokpa numitni. Numit asida Manipur gi manung amasung mapanda Athoubasinggi maphamda heikat-leikat tamduna Ningsing Thouram pangthoknagadouri. Ereicha khudingmakna thouram asi pangthokpada Ima leibakki ningtamba hanjinnanabagi phirep nouhounana amuk louminnasi amadi wasakminnasi. Eikhoigi maru oikhraba puwarigi thengkhangsing asi ateigiga yetsinnahalloisi amadi yamna mayek sengna thamsi.

KCP-MAC gi matung inna kum 1891 gi Anglo-Manipur War (Khongjom Laan) adu malemgi leibak khaibok amagi mapu oikhiba loilam sandokpa British ki makhutta Manipur na maithigani khangna khangna soknakhibani. Mikha ponna hinggadabagi sarukpudi thawai thakhibana saruk chaama henna phei haiba Ima leibakkidamak akhakpa leitana katthokkhiba eikhoigi ipa-ipusing aduna chatkhiba phidamgi liklamni. Tungda lakkadaba meerolna pari-purigi khonggul liraktuna amuk hanna ningtamlaknabagi khillamba ningtam urongni. Asigumba ningtambagi wahanthok piba Kanglei puwarigi maru oikhraba thoudoksing asi 1949 da Manipur na India gi phibannungda namtin tinkhibadagidi eikhoigi meeyamgi koktagi matam pumbagi oina muthatkhinaba amadi amuk hanna ningsingdanaba India leingakna thourang-thousil kaya matam kayagi mamangdagi lonna amadi phongna chatharakli. Asigumba India gi thourang thousilsing asigi makhada eikhoigi senglaba puwarigi thoudoksing asi Indian Independence Movement gi saruk amani haijillakle. Eikhoigi puwarigi mahut makhoigina sinjinlakle. Hanggatna yengkhatpada Manipur, historically amadi politically keidounungdasu India gi Native State ama oirakkhide.

Cherol aduna makha tana hai Manipur haiba leibak asidi Kha-Nongpok-Asia da chahi lising kaya maning tamna pallakkhiba masagi Historical Legacy leijaba Historical evolved State ni. 1949 gi Merger Agreement gi matungda India gi saruk ama oina makhoina loujarambadi yai. Houkhibabu eikhoina thousadaduna meena haijinbada amadi eikhoigi puwaribu semdok-sadorakpada yengduna asum leirabadi eikhoigi tunglamchat leiraroi. Ningsingba yai, George Orwell na hairamba, “Houkhibabu khudum challiba meesaktuna tungda lakkadaba matamsu khudum changani; houjik haibasibu khudum challiba meesaktuna houkhibabusu khudum chanduna thammi.” (“Who controls the past controls the future; who controls the present controls the past.”) Matangsida chongthorakliba wahangdi, “Manipur/Kangleipak ki ‘houkhiba’ amadi ‘houjik’ kanagi khutta leiri?”

KCP-MAC na Comrade sing da eikhoigi yawol lalhou namthabada India leingakna karamba lallong amadi lambi sijinnabage amuktang yengminnanaba gi wafam thamlakli.

Cherol aduna hai malemgi oina, State natraga International Actor singna conflict situation ama waroisin puraknaba Khutlai paiba lalhoubasinggi mathakta changsilliba khongthangsi mapung oina wari sanaduna santainanaba hotnaba, natraga Khutlai paiba lalhoubasing adu khutlai thadokhallaga yumda phongna leiba yaba Leingakloi (Politician) onthokpa, asinachingbani. Asumna waroisin purakpagi thouwong asidi lalhoubasingna matam shangna tallakliba pandamsing phanghanbagi mahutta chattharakkhiba lalhoudu lamakhangda aremba tahanbani. Masidi nakal nammakhaki tongjaba yenglaga kaangba poni. Asigumba lallongsing asigi nunggi oiba mityengdi— lalhouluptugi mapanggal sonthahanbani, lalhouluptubu singkup sana machet-machet kaya thokna thugaibani, amadi lalhouluptugi lanmi sanglupki kayat pumba pumsi sidokpani.

Cherol aduna makha tana hai asigumba lallong asiga mannaba hairagadi Nepal gi Maoist na khutlai thadoktuna Electoral Politics ta changkhibasi khudam oina panba yai. Ngasidagi chahi 15/20 mukki mamangda Nepal Govt. ki maiyokta hourakkhiba CPN (M) gi ‘Peoples’ War’, adu karamna waroisin purakkhi? Hanggatna amuktang yengminnasi, 2006 ta UN gi mihut yaona Nepal Govt. ka CPN (M) ga Formal oina wari sannaduna yanaramdaba waru pumba santainakhi. CPN (M) gi luchingbasingna Nepal bu Communist leibak ama onthoknabagi houramba lalhoudagi theitharaktuna “Firm in principle, flexible in tactics” haiduna Electoral Politics ta khongdakhi. Mikhal da CPN (M) gi mihutna masing henna kaduna chungsinnaba Govt. sembada yaokhi. Masiga iroinana CPN (M) gi hannagi Fighter 1,450 rom Nepal Army da punsinkhi. CPN (M) gi lanmi sanglup, PLA gi fighter sing aduna leiramba Cantonment sing adu ngasidi loina thingjinkhre. CPN (M) gi khuju-khulai sing houjikti Nepal Govt. ki makhada thamkhre. Leibak ama, Army anigi leingak oirambadu ngasidi Nepal da leitre. CPN (M) gi PLA haibadu Nepal da loinamak thupchinkhre. Leibak amagi masa manunggi oina leiba khutlai paiba lalhoubasingga leibaktugi State Actor singga muknaba haibasiga, ningtamba talliba leibak amagi lalhoubasingga loilam mapu (Colonialist) ka muknaba haibasiga; muknaba anisigi sakwong khara khennarabasu State amasung International Actor singna muknabagi waroisin puraknabagi, nattraga khutlai paiba lalhouba mutthatnabagi lallong amasung lambidi iman mannei.

KCP-MAC gi matung inna mathakki lallong amadi lambi asiga loinana India leingakna atei makhal makha kayagi thousil kayamarum sijinnaduna WESEA gi Lalhoubasing namthananaba/mutthatnaba hotnarakli. Narco-Terrorist Kuki singbu Assam Rifle na laangi khuju-khutlai tambiduna maru oina Naga lalhouba thengnbada sijinnarakpa kuire. Masi ngasi ngaranggi wadi nattre. Naga laalhoubadagi theidoraklaga ngasidi India leingakki thousil amagi makhada Narco-Terrorist Kuki singda Kutlai matik chana paihanduna khutlai paidaba Meitei khunjasingda laandahanduna mamanggi chahi 2023 gi May 3 dagi India Leingakki Khunekki Laan (Proxy War) hourakkhre. Lamdamsigi lairik-laisu ningthina heiraba Prof. amana thammoi sokna leibak meeyamda laokhi, “2023 gi May 3 gi mamangda oiramba phibhamda eikhoi amuk hanjinba yararoi. Sidagidi eikhoigi hannagi punsirol, khunnairol adu sukwoi oiraroi.” Mahakki warol asina eikhoida taklibasi eikhoigi tunglamchatni. Laan hourakkhibadagi tha 15 hairakle, ngasiphaoba laan leptri. Laan manungsida leibaksigi leingaklonda, senmitlonda, naat amadi lichat-sajatta, punsirolda, khunnairolda, mahei-masing tambagi lamda, Hakselgi lamda, maikei pumnamakta thugaiba yaba thugaithare, sokchinba yaba sokchinkhre. Kadaino eikhoigi hourakliba nahasinggi tunglamchat? Oirakliba phibhamsi Culture of Hopelessness haibaduga pangkhakni. Puwarigi aruba tangpham amani. Masita tananaba India Leingakna sillibani.

Cherol aduna hai pumnamaksigi mathakta henna luraklibadi Myanmar dagi haijillakpa meetopki wathok phong phong sana thengnaringeisida, handakta Bangladesh ki Prime Minister Sheikh Hasina Wazed na magi leibak irang hourakpadagi pham thadoklaga, Sri Lanka gi President Gotabaya Rajapaksa na 2022 da Singapore da chenkhibagum, India da chensillakpa asini. Bangladesh ki irang asina eikhoida henna sathiba meetopki ichao amamuk maiyoknarakpa yari. Lamdamsida oirakliba tang tadaba phibhamsing asi Geo-politics ka mari leinana udaba yaraktre. US na Bangladesh, Myanmar amasung India dagi lam khara khara setlaga Christian khaktagi oiba Christian State (Chin-Kuki-Zo gi Zalen-gam) ama semba pammi haibasi Sheikh Hasina na India da changjapham lourakpasidagi amukka henna mathi phonglakli. Pak-chaona uba ngamnaba hotnabaga loinana masida henna kuppa mityengpham thamba mathou tarakli. Narendra Modi gi Security Adviser, Spy Master, Ajit Doval India gi akoibada leiriba yumlonnaba leibaksingda hangat-handa chattuna leptana Geo-politics ki po kangli. Adubu magi hotnaba asigi mahei oina India ga magi yumlonnaba leibaksingga mari phagatlakpagi khudamdi amatta ude. Tasengna oiriba phibham adugi apha-phatta neinaduna achumba oipham thokpadu oihandaduna oihanningliba pophamdu tanaba po kangba haibasi aranba khongthangni.

Cherol aduna makha tana hai Ngasi eikhoigi mangda leiriba achou achouba singnabasing asi tasengna oiba leibakki phibhamni, masi kanthoktuna eikhoi chatpa yaroi. Eikhoina eikhoigi thoudang pangba ngamnabagidamak Collective Effort ama thadaminnaba changi. Khunnai amagi manungda Internet natraga atoppa pambei amagi matengna mee amaga amaga mari thamnaba, thajanaba amasung amaga amaga mateng pangnaduna sougatnaba, hairibasing asidagi apunbagi thingamdaba pangal lousing ama sagatlak-e. Asumna sagatlakpa pangal-lousing asi Social Capital ni. Robert D. Putnam na Social Capital gi maru oiba kanabasi asumna pi: (i) Social Capital na apunba amattagi pangalna thengnada yadaba warusing adugi waroisin yamna laina purakpa ngammi. (ii) Social Capital na phurup/kanglup ki thabak-thouram khudingmak param chumna puthaba ngammi amadi khongjel yanghalli. Mipum khudingmak amana amada thajaba thamnabanina, toina unaduna tathok-tasin tounabanina nongmagi tougadaba thabaksing irai laina pangthokpa ngamhalli amadi senjang hanthahalli. (iii) Social Capital na meewoi amagi punsiga atoppa amagiga mari phahanbada chaona mateng pangi. Aphaba mari leinadragadi karigumba khangningba maram ama pukningda phaorakpada hekta hangba yaroi; natraga wakhal mityeng ama henna phajanaba tatok-tasin tounabagi khudongchabasu hekta phangloi. Putnam na piriba Social Capital gi maru oibasing asi eikhoigi pophamda thangjinduna yengba yai. Eikhoigi mami samjillaklaba khunnaisigi punsirolda singnarakpa khudingmak heina singna mairong yaba changi. Masigidamak eikhoigi Social Capital semgatpa yamnamak tangaiphadabani.

 

 

You might also like
Leave A Reply

Your email address will not be published.